Mozaikowe miasto – Warunek cudu

„Warunek cudu”, autorka Inga Levi

wielkoformatowa mozaika na ulicy Targowej 6

Drejdel to żydowski bączek do gry na święto Chanuki.

Cztery boki drejdla są oznaczone literami alfabetu hebrajskiego:

נ (nun) — nisht («Nic»),

ג (gimel) — gants («wszystko»),

ה (hej) — halb («połowa»),

ש (szin) — shtel ayn («włożyć»).

Określają one przebieg gry: osoba, która kręci bączek, otrzymuje  z “banku” gry odpowiednio całość, połowę lub nic, albo wkłada swój majątek do „banku”.

Według etymologii ludowej litery te symbolizują frazę נֵס גָּדוֹל הָיָה שָׁם (nes gadól hayá sham, „zdarzył się tam wielki cud”).

Jest to przypomnienie cudu Chanuki: kiedy w II wieku p.n.e. po panowaniu syryjsko-greckich opresorów Żydzi odzyskali Świątynię i poświęcili ją ponownie po greckich rządach pogańskich, mieli olej do lampy tylko na jeden dzień, ale w cudowny sposób lampa paliła się przez osiem dni, w tym czasie olej został dostarczony do Świątyni.

Święto Chanuka upamiętnia zwycięstwa Machabeuszy (Hasmoneuszy) nad siłami króla Seleucydów Antiocha IV Epifanesa (panował 175-164 p.n.e.) oraz ponowne poświęcenie Świątyni 25 kislewa 164 r. p.n.e.. “Chanuka” oznacza "poświęcenie", "odnowienie".

Wyobrażając sobie ten symboliczny bączek, myślę o terazniejszej wojnie,w której Ukraina broni się przed agresorem, walcząc od prawie trzech lat zamiast oczekiwanych trzech dni. To jest cud. Ale jest to cud, za który poświęcają się życia.

Szin i gimel, widoczne jednocześnie na bączku (wbrew oryginałowi, są tutaj obok), zgodnie z warunkami gry - „włóż” i „wszystko”.

Bo to jest warunek cudu.

Inga Levi

...............................................................................................................................................................

Inga Levi – ur. w 1986 roku w Kijowie. W 2011 roku ukończyła Wydział Wydawniczy i Poligraficzny Narodowego Uniwersytetu Technicznego Ukrainy Politechnika Kijowska.W latach 2018-2021 była kuratorką prac mozaikowych przy renowacji mozaik monumentalnych lat 1960. Była członkiem grupy ds. Konserwacji archiwum fotograficznego huculskiej artystki Paraski Płytky-Horytsvit. W 2021 skończyła Kyiv Academy of Media Arts, kierunek Visual Art. W 2021 – stypendystka programu rezydencje artystyczne „Gaude Polonia” Narodowego Centrum Kultury, Warsztaty Kultury, Lublin, Polska. Ukończyła studia magisterskie na wydziale Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w 2024 roku. Zajmuje się grafiką, malarstwem, instalacją oraz sztuką interdyscyplinarną. Wystawy wybrane zbiorowe: Double Exposure, Grabinski Point, Bologna, Włochy, 2023; Ty jak?, Ukraiński Dim, Kijów, Ukraina, 2023; Documenting Ukraine: Bearing Witness To War, Bildraum Studio, Wiedeń, Austria, 2023; Who Holds Up the Sky?, Museum of Fine Arts Boston, USA, 2023; Piazza Ucraina, La Biennale di Venezia, Włochy, 2022; Śniły mi się bestie, Galeria Labirynt, Lublin, Polska, 2022. Wystawy indywidualne: “Strefa Komfortu”, Galeria Labirynt 2, Lublin, Polska, 2021; Gdy rzeczywistość drży - czas zatrzymany. Światy równoległe Ingi Levi, Galeria Level 2 CSW ArtLAB, wydział Sztuki UJK w Kielcach, Polska, 2024 i inne.

...............................................................................................................................................................

Умова дива

Дрейдл — єврейська дзиґа для гри на свято Хануки.

Чотири сторони дрейдла означені літерами єврейського алфавіту:

נ (нун) — nisht («Нічого»),

ג (ґімель) — gants («усе»),

ה (ге — halb («половина»),

ש (шин) — shtel ayn («вкласти»).

Вони визначають перебіг гри: той, хто крутить , відповідно,  отримає все чи половину, або ж нічого, чи вкладає своє надбання в "банк" гри.

За народною етимологією, ці літери символізують фразу נֵס גָּדוֹל הָיָה שָׁם (nes gadól hayá sham, «диво велике сталося там»).

Це нагадування про диво зі світильником: повернувши собі Храм та наново освятивши його після грецького язичницького панування, євреї мали масла для світильника лише на день, але дивом світильник горів цілих вісім днів, за які доставили олію в Храм.

Зображуючи цю символічну дзигу, я думаю про війну, у якій Україна бореться зараз проти агресора, тримаючись вже майже три роки замість очікуваних трьох днів. Це диво. Але диво, за яке віддаються життя.

Шин та гімел, видимі одночасно (на відміну від оригіналу, тут розміщені поряд), згідно умов гри — "вкласти" й "все".

Бо це є умова дива.

Inga Levi

...............................................................................................................................................................

Mozaikowe Miasto

To polsko-ukraiński projekt poświęcony mozaice w architekturze, nawiązujący do wspólnego dziedzictwa socrealizmu z czasów PRL-u i ukraińskiej SRR.

Mozaiki, które zdobiły budynki użyteczności publicznej oraz osiedla mieszkaniowe, często pełniły funkcje propagandowe, ale mają także ogromną wartość artystyczną. Dziś są one często zapomniane lub niszczone podczas remontów. Projekt ma zwrócić uwagę na ich wartość, podkreślając potrzebę współpracy między architektami, urbanistami i plastykami, co było charakterystyczne dla tamtego okresu.

W projekcie uczestniczą artyści z Polski i Ukrainy, którzy stworzą nowe mozaiki w przestrzeni Lublina, nawiązując do istniejących realizacji, m.in. na osiedlu im. Juliusza Słowackiego. Ważnymi postaciami w projekcie jest Inga Levi, kuratorka renowacji mozaik w Kijowie oraz Paulina Garbiec, współzałożycielka Społecznej Pracowni Mozaiki, które będą nadzorować proces twórczy.

Główne działania obejmują artystyczne interwencje mozaikowe, w które zaangażowani są również wolontariusze z Wydziału Artystycznego UMCS i Fundacji Dusha.

Organizatorem jest Fundacja Kultury Enter, a partnerem Warsztaty Kultury w Lublinie. Projekt zrealizowany dzięki wsparciu Miasta Lublin.

O programie „RE:UNION” – Europejska Stolica Kultury Lublin 2029

Projekt wpisuje się w założenia programu „RE:UNION” – Europejskiej Stolicy Kultury Lublin 2029, promując dialog międzypokoleniowy i międzykulturowy oraz nawiązując do lokalnej historii. Jego idea zakłada działania na rzecz podtrzymania i popularyzacji lokalnego dziedzictwa kulturowego oraz integrację mieszkańców wokół historii miejsca, w którym żyją. „Mozaikowe miasto” łączy przeszłość z teraźniejszością, tworząc platformę współpracy artystycznej między Polską i Ukrainą.