Letnia szkoła tkactwa ludowego 2011

Projekt Letniej Szkoły Tkactwa Ludowego, zrealizowanej w dniach 11-14 sierpnia 2011 roku, składał się z dwóch komplementarnych elementów: 4-dniowych warsztatów mistrzowskich oraz 2-óch wystaw – „Folklove” Joanny Zemanek i wystawy zbiorowej pt. „Między wątkiem a osnową. Tkactwo tradycyjne”.

Tkactwo, jedno z najstarszych rzemiosł, było do niedawna zajęciem powszechnym, przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Dziś tylko nieliczni twórcy kultywują tradycyjne wzornictwo, metody i techniki tkackie.  Letnia Szkoła Tkactwa Ludowego to projekt mający na celu wspieranie działań na rzecz zachowania ginących tradycji i popularyzacji kultury tradycyjnej.

Warsztaty

Warsztaty tkactwa adresowane były do uczniów szkół plastycznych, studentów kierunków artystycznych, osób amatorsko zajmujących się tkactwem oraz instruktorów z całej Polski. Zakres warsztatów obejmował teoretyczne podstawy dotyczące rodzajów i sposobu przygotowania materiałów, budowy warsztatu tkackiego poziomego oraz funkcji narzędzi przędzalniczych. Uczestnicy mieli możliwość samodzielnej pracy przy kołowrotku, a także przygotowania osnowy na snowadle. W kolejnych etapach uczestnicy poprzez praktyczną naukę tkania na krosnach i ramach tkackich poznawali różnorodne techniki oraz tradycyjne wzory regionalne tkactwa jedno- i dwuosnowowego. Zajęcia prowadzone były przez twórczynie ludowe z najważniejszych ośrodków tkactwa w Polsce i na Białorusi: Janinę Furtak, Józefę Furtak, Nadzieję Grycuk, Alicję Kochanowską, Marię Krawczyńską, Krystynę Nakonieczną oraz Zofię Trzcionkowską.

Sylwetki twórczyń:

Alicja Kochanowska
Pochodzi z Janowa, woj. podlaskie. Zajmuje się bardzo rzadką dziedziną twórczości – tkactwem dwuosnowowym. Techniki tej nauczyła się od matki, a obecnie sama przekazuje tradycję młodszym pokoleniom prowadząc warsztaty i pokazy tkactwa . Pani Alicja tka dywany i makaty o tradycyjnych wzorach, jej prace eksponowane są w muzeach w całym kraju. Pracownia tkacka Pani Alicji znajduje się na Szlaku Tradycyjnego Rękodzieła Ludowego Podlasia.

Nadzeja Grycuk
urodziła się w 1942 roku we wsi Paszuki na Białorusi. Zajmuje się tkactwem dwuosnowowym, którego nauczyła się od mieszkańców wsi. Bierze udział w krajowych i międzynarodowych wystawach i konkursach. Prowadzi kółko tkactwa w miejscowości Padbeła, gdzie uczy młodzież tradycyjnych technik tkackich.

Maria Krawczynskaja
urodziła się w 1951 roku w miejscowości Lachowcy (Białoruś). Tkactwa nauczyła się od Nadzieji Grycuk, od tamtego czasu doskonali technikę czerpiąc z tradycyjnych, charakterystycznych dla regionu wzorów. Jest dyrektorką Domu Kultury we wsi Padbeła, gdzie od 2000 roku organizuje kółko tkactwa podwójnego.
Uczestniczy w licznych regionalnych i międzynarodowych wystawach.

Józefa Furtak
Mieszka w Bałtowie, gm Żyrzyn. Tkactwem zajmuje się od 1949 roku. Wykonuje tradycyjne pasiaki: chodniki, bieżniki, zapaski. Swoje prace wykonuje z kolorowych skrawków szmatek lub z wełny. Jest laureatką wielu nagród i wyróżnień w dziedzinie twórczości ludowej.

Zofia Trzcionkowska
Należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Od ponad 40 lat tka lniane płótna, chodniki, kilimy i zapaski. Stosuje tradycyjne techniki i zestawienia kolorystyczne. Twórczyni aktywnie włącza się w edukację regionalną dzieci i młodzieży, uczestniczy w pokazach, targach i konkursach. Za wieloletnią działalność na rzecz kultywowania tradycji została uhonorowana licznymi nagrodami i dyplomami.

Hanna Kopylchuk
pochodzi z Ukrainy, mistrzyni tkactwa znana na całej Huculszczyźnie. Bierze udział w licznych jarmarkach i targach sztuki ludowej. Na jej krosnach powstają najczęściej liżniki – ciepłe, włochate i wzorzyste koce tkane z wełnianej przędzy.

Janina Furtak
Pochodzi ze wsi Bałtów w województwie lubelskim. Tkactwem trudni się od najmłodszych lat. Sama sieje len, z którego powstaje płótno na odzież, fartuchy, obrusy. Z resztek materiałów tworzy tradycyjne, wielobarwne chodniki. Jest laureatką wielu nagród i wyróżnień za wieloletnie zaangażowanie w działalność na rzecz upowszechniania kultury ludowej.

Krystyna Nakonieczna
Urodzona w 1937 roku w Zagrodach, gm. Żyrzyn. Twórczością ludową zajmuje się od dzieciństwa – podstawowych technik tkackich nauczyła ją mama. Dziś jest jedną z najbardziej cenionych tkaczek w regionie, a swoje umiejętności przekazuje dalej prowadząc liczne warsztaty dla dzieci i młodzieży szkolnej m. in w Izbie Regionalnego Tkactwa Ludowego w Borysowie. Poza tkactwem zajmuje się również wyplataniem rogożynowych koszy i plastyką obrzędową.

Walentyna Kolinko
Urodziła się w 1957 roku, pochodzi z ukraińskiej wsi Reszetyliwka w obwodzie połtawskim. Tkactwem zajmuje się od 27 lat, jej nauczycielką była mistrzyni tkactwa – Nadia Babinko. Wykonuje kilimy i gobeliny o wielobarwnych, kwiecistych wzorach. Bierze udział w jarmarkach, wystawach i konkursach zarówno na Ukrainie jak i poza jej granicami.

Wystawy

„Folklove”, Joanna Zemanek.

Wystawa współczesnej tkaniny artystycznej inspirowanej sztuką ludową prezentowana w Galerii Gardzienice przy ul. Grodzka 5A

Joanna Zemanek urodzona w 1979 r. w Łękach w województwie małopolskim. W 2005r. Uzyskała podwójny dyplom z Malarstwa i Tkaniny Artystycznej na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Od 2004r. asystentka na Wydziale Malarstwa w Katedrze Interdyscyplinarnej w Pracowni Tkaniny Artystycznej Prof. Lilli Kulki, oraz na Kierunku Wzornictwo w Wyższej Szkole Technicznej w Katowicach. Na wystawie zaprezentowane zostaną trzy projekty artystki: Folklove – od którego nazwę bierze wystawa, Łemkowskie Jeruzalem oraz najnowszy cykl – Gdyby Marilyn Monroe była Polką. Artystka nawiązuje do wzorów kultury tradycyjnej, źródłem inspiracji są hafty ludowych strojów, wzory pater, nadruków, bogata kolorystyka. W swoich pracach stosuje bawełniany materiał zwany „Tybetem”, półfabrykaty rękawic robotniczych, pastele czy wielkoformatowe wydruki.

„Między wątkiem a osnową. Tkactwo tradycyjne” prezentowana w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych przy ul. Grodzka 14

Na wystawie zaprezentowały swoje prace twórczynie ludowe z Polski, Ukrainy i Białorusi : Janina Furtak, Józefa Furtak, Nadzeja Grycuk, Alicja Kochanowska, Walentyna Kolinko, Hanna Kopylchuk, Maria Krawczynskaja, Krystyna Nakonieczna oraz Zofia Trzcionkowska. Są to jedne z najbardziej uznawanych twórczyń ludowych zajmujących się tkactwem ręcznym, laureatki wielu nagród i wyróżnień, których prace znajdują się w licznych muzeach, galeriach i prywatnych kolekcjach. Wystawa ma na celu prezentację różnorodności tkanin wykonywanych tradycyjnymi metodami, bogactwa wzorów, kolorystki, technik wykonania, a także ukazania różnic i podobieństw prac pochodzących z różnych regionów Polski, Białorusi i Ukrainy. Elementem ekspozycji była projekcja filmu Agnieszki Jackowiak „Tkactwo na warsztacie” przybliżająca praktyki tkackie Mazowsza Rawskiego.

Projekt zrealizowano przy pomocy finansowej Miasta Lublin.